Xét nghiệm HIV từ A - Z: quy trình, chi phí và các lưu ý cần biết
Tham vấn y khoa:  BS. Nguyễn Lương Xu
Xét nghiệm HIV là một hạng mục đóng vai trò rất quan trọng để người bệnh có thể chẩn đoán chính xác bệnh và từ đó có cách chữa phù hợp. Thực hiện xét nghiệm HIV hiện nay đã ngày càng đơn giản, nhưng vẫn đem lại kết quả chính xác cao nhờ vào các kỹ thuật hiện đại, tiên tiến. Hầu hết người bệnh khi có nhu cầu xét nghiệm HIV đều có rất nhiều thắc mắc về quy trình hay chi phí xét nghiệm. Hiểu được tâm lý này, chúng tôi đã tổng hợp tất cả những thông tin về xét nghiệm HIV từ A - Z để giải đáp tới bạn đọc. Hãy cùng theo dõi bài viết ngay dưới đây nhé.
1. Xét nghiệm HIV là gì?
Xét nghiệm HIV theo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa được hiểu là một loại xét nghiệm y tế dùng để phát hiện virus Human Immunodeficiency Virus (HIV) hiện diện trong cơ thể của người bệnh.
Hiện nay có nhiều loại xét nghiệm HIV khác nhau, nhưng nhìn chung tất cả đều có một mục tiêu chung là tìm kiếm sự hiện diện của kháng thể hoặc kháng nguyên HIV trong mẫu xét nghiệm được lựa chọn thực hiện.
Về cơ bản thì kháng thể HIV là những protein do cơ thể sản xuất để chống lại virus gây ra bệnh. Còn kháng nguyên HIV là những phần của virus, như vỏ bọc hoặc protein trên bề mặt chúng. Khi virus xâm nhập vào cơ thể, thì nó sẽ phản ứng bằng cách tạo ra kháng thể và kháng nguyên. Việc thực hiện xét nghiệm HIV sẽ phân tích được điều này, để từ đó đưa ra một kết quả chính xác với từng trường hợp.
Xét nghiệm HIV hiện nay được tiến hành thực hiện bằng 3 loại phổ biến, đó chính là:
Xét nghiệm kháng thể HIV (HIV Antibody Test): Đúng với tên gọi của nó, xét nghiệm kháng thể HIV được sử dụng để tìm ra kháng thể chống lại virus ở trong máu của người bệnh. Loại kháng thể này theo nghiên cứu sẽ thường xuất hiện ở tuần từ 2 đến 8, sau khi mà người bệnh tiếp xúc trực tiếp với virus. Nếu như kết quả xét nghiệm âm tính thì người bệnh không nhiễm HIV, và ngược lại. Tuy nhiên, vì xét nghiệm ở thời kỳ đầu nên để chắc chắn thì người bệnh cần thực hiện xét nghiệm lại một lần nữa sau khoảng 3 tháng.
Xét nghiệm kháng thể và kháng nguyên HIV (HIV Antigen/ Antibody Test): Xét nghiệm này sử dụng để phát hiện cả kháng nguyên và kháng thể HIV trong máu hoặc các mẫu xét nghiệm được lựa chọn khác. Người bệnh có thể thực hiện xét nghiệm này ngay sau khi có tiếp xúc trực tiếp với virus, tính chính xác của loại xét nghiệm này đem lại rất cao, vì thế mà được nhiều người bệnh ưu tiên lựa chọn.
Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction): Đây là xét nghiệm cho ra kết quả nhanh chóng, nhưng tính chính xác vẫn rất cao. Phương pháp này thực hiện để phát hiện trực tiếp DNA và RNA của virus HIV trong máu của người bệnh. Người bệnh có thể sử dụng loại xét nghiệm này ở giai đoạn sớm của bệnh hoặc sử dụng ở một số trường hợp đặc biệt.
Vì sao cần thực hiện xét nghiệm HIV?
Như đã đề cập ở đầu bài viết, xét nghiệm HIV là một xét nghiệm rất quan trọng, nhằm mục đích chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Vậy vì sao người bệnh cần thực hiện xét nghiệm HIV? Đó là bởi vì những lý do sau:
Phát hiện và điều trị bệnh sớm: Đây có lẽ là lý do quan trọng nhất dề giải đáp cho câu hỏi vì sao cần thực hiện xét nghiệm HIV. Điều mà có thể ai cũng biết, HIV là căn bệnh xã hội rất nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh. Chính vì thế mà người bệnh cần xét nghiệm HIV sớm để được điều trị kịp thời, bảo vệ chính bản thân mình khỏi tác hại mà bệnh gây ra.
Ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm: Vì là bệnh xã hội nên nếu không được điều trị sớm thì thật sự HIV không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh, mà còn ảnh hưởng đến toàn xã hội. Bệnh có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau, đặc biệt là quan hệ không an toàn. Vậy nên xét nghiệm HIV còn bảo vệ người thân của chính bạn và cả xã hội.
Chăm sóc sức khỏe thai kỳ: Đối với những trường hợp nữ giới mang thai nhưng mắc HIV thì xét nghiệm sẽ giúp cho thai nhi được bảo vệ về sức khỏe và cả tính mạng. Thai phụ nhiễm HIV càng cần được thăm khám, xét nghiệm cũng như điều trị sớm để tốt cho cả mẹ và bé.
Một số lý do khác: Ngoài ra, xét nghiệm HIV còn giúp người bệnh hiểu thêm về những nguy cơ mà bệnh HIV gây ra, để từ đó có những cách phòng tránh và điều trị phù hợp. Xét nghiệm HIV còn giúp cho người bệnh có cơ hội được trao đổi với bác sĩ, được tư vấn về những thông tin cần thiết, chuẩn bị tâm lý để đối mặt với việc điều trị bệnh hay những tình huống khác.
Khi nào cần thực hiện xét nghiệm HIV
Thời điểm xét nghiệm HIV rất quan trọng, xét nghiệm đúng thời điểm cũng là cách để người bệnh tăng hiệu quả điều trị, khả năng điều trị triệt để bệnh sẽ cao hơn. Để được xét nghiệm và điều trị kịp thời thì người bệnh hãy đi xét nghiệm vào những thời điểm dưới đây:
Sau khi quan hệ không an toàn với đối tượng có nguy cơ mắc HIV: Hầu hết nguyên nhân người bệnh nhiễm HIV là do con đường quan hệ tình dục không an toàn với người mắc bệnh. Quan hệ không an toàn ở đây là không sử dụng bao cao su, không có các biện pháp phòng ngừa. Vì thế mà người bệnh cần xét nghiệm HIV sau khi quan hệ, đặc biệt là khi quan hệ tình một đêm mà không biết rõ tiền sử của bạn tình.
Xét nghiệm khi quan hệ với nhiều bạn tình: Nếu trong trường hợp bạn là người có lối sống tình dục thoáng, nhu cầu cao nên thường xuyên quan hệ tình một đêm, quan hệ với nhiều người hay thậm chí là quan hệ mại dâm. Nếu có tiền sử về đời sống tình dục như vậy thì cách tốt nhất là người bệnh cần đi xét nghiệm HIV thật sớm để bảo vệ chính mình.
Sau khi có các hành động mang tính chất phơi nhiễm: Virus HIV không chỉ lây truyền qua đường tình dục, mà còn là lây qua tiếp xúc trực tiếp hay sử dụng chung đồ dùng cá nhân. Thế nên nếu bạn đã từng tiếp xúc với nguồn bệnh được phát hiện sau đó, hay dùng kim tiêm với người mắc bệnh thì cần xét nghiệm HIV ngay và luôn.
Xét nghiệm HIV khi có triệu chứng mắc bệnh: Bạn có đời sống tình dục không lành mạnh, kèm theo là có nguy có tiếp xúc nguồn bệnh. Và sau đó nhận thấy bản thân có dấu hiệu như sốt kéo dài. cơ thể mệt mỏi, có tổn thương da và giảm cân đột ngột mà không rõ nguyên nhân thì cần đi xét nghiệm HIV.
Nữ giới mang thai hoặc có dự định mang thai: Vì sao trong trường hợp này lại cần xét nghiệm HIV? Đó là bởi vì để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé, phòng tránh nguy cơ dị tật bẩm sinh hay thai lưu. Xét nghiệm HIV ở mẹ bầu càng cần thiết hơn khi mẹ hoặc cha có đời sống tình dục phức tạp trước đây. Xét nghiệm giúp mẹ có thể nắm rõ tình trạng của mình, và đặc biệt là có cách khắc phục sớm nếu không may mắc phải loại virus này.
Xét nghiệm HIV định kỳ: Theo các chuyên gia tư vấn sức khỏe, các bác sĩ chuyên khoa khuyến nghị mọi người nên xét nghiệm HIV định kỳ hàng năm. Xét nghiệm HIV định kỳ cần thiết nhất đối với những trường hợp quan hệ đồng giới, người có sử dụng ma túy qua đường tiêm và người có nhiều bạn tình.
Quy trình xét nghiệm HIV
Quy trình xét nghiệm HIV được thực hiện như thế nào? Đây có lẽ là câu hỏi mà nhiều người quan tâm, bởi vì HIV là một virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người (AIDS), là căn bệnh nguy hiểm và đặc biệt chưa có thuốc chữa. Quy trình xét nghiệm HIV là các bước thực hiện nhằm mục đích phát hiện người bệnh có nhiễm virus HIV hay không. Sau đây là quy trình xét nghiệm HIV cơ bản được thực hiện tại nhiều cơ sở y tế:
- Bước 1: Đăng ký xét nghiệm tại bàn tiếp đón và lấy phiếu tư vấn. Người bệnh về cơ bản sẽ được cung cấp các thông tin về xét nghiệm, quyền lợi và trách nhiệm của người xét nghiệm, và các biện pháp phòng ngừa HIV cùng bác sĩ.
- Bước 2: Được tư vấn trước xét nghiệm tại phòng bác sĩ. Bạn sẽ được hỏi về lý do xét nghiệm, lịch sử tiếp xúc với nguy cơ lây nhiễm, và các triệu chứng liên quan đến HIV. Bạn cũng sẽ được giải thích về các loại xét nghiệm, cũng như tư vấn lựa chọn các cách xét nghiệm phù hợp.
- Bước 3: Sau khi yêu cầu xét nghiệm, lấy mẫu xét nghiệm tùy theo yêu cầu của từng phương pháp. Mẫu xét nghiệm sẽ thường được lựa chọn là máu hay dịch tiết trong cơ thể của người bệnh, nhưng phần lớn lấy mẫu là máu. Nhân viên y tế sẽ hỗ trợ lấy máu, đồng thời kiểm tra và xử lý mẫu theo đúng quy trình.
- Bước 4: Tiếp đến thì người bệnh cần đợi kết quả xét nghiệm. Thời gian chờ có thể từ vài phút đến vài ngày, tùy thuộc vào loại xét nghiệm mà bạn lựa chọn. Người bệnh có thể nhận kết quả tại cơ sở y tế hoặc qua điện thoại, email, hoặc tin nhắn đã đăng ký với cơ sở y tế đó.
- Bước 5: Cuối cùng là bước tư vấn sau xét nghiệm tại phòng bác sĩ. Bạn sẽ được thông báo kết quả xét nghiệm và được giải thích ý nghĩa của nó. Nếu kết quả âm tính, bạn sẽ được khuyến khích duy trì các hành vi an toàn và tái xét nghiệm sau một thời gian (nếu cần). Nếu kết quả dương tính, bạn sẽ được hỗ trợ tinh thần và được hướng dẫn các bước tiếp theo để điều trị và chăm sóc sức khỏe.
Hướng dẫn cách đọc kết quả xét nghiệm HIV
Để biết được chính xác kết quả thì người bệnh cần nắm được cách đọc kết quả xét nghiệm HIV. Thường thì kết quả xét nghiệm sẽ phụ thuộc vào từng loại xét nghiệm, mỗi loại sẽ có cách đọc khác nhau. Nhưng nhìn chung thì cách đọc kết quả xét nghiệm HIV sẽ theo thông tin sau đây:
a. Cách đọc kết quả xét nghiệm kháng thể HIV
Kết quả âm tính: Nếu kết quả xét nghiệm kháng thể HIV là âm tính, có nghĩa là trong cơ thể bạn không có kháng thể chống lại virus HIV. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng kết quả âm tính có thể là giả âm tính, tức là bạn đã bị nhiễm HIV nhưng cơ thể chưa sản xuất ra kháng thể, vì thế cần lưu ý để xét nghiệm lại.
Kết quả dương tính: Nếu kết quả xét nghiệm kháng thể HIV là dương tính, có nghĩa là trong cơ thể bạn có kháng thể chống lại virus HIV. Và kết quả chính là bạn đã bị nhiễm virus HIV và cần được tư vấn cách điều trị phù hợp.
b. Cách đọc kết quả xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể HIV
Kết quả âm tính: Nếu kết quả xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể HIV là âm tính, có nghĩa là trong cơ thể bạn không có kháng nguyên và kháng thể chống lại virus HIV. Cũng tương tự như loại xét nghiệm HIV trên thì bạn có thể mắc hoặc không mắc HIV, để chắc chắn thì cần xét nghiệm lại thêm một lần nữa.
Kết quả dương tính: Còn với trường hợp kết quả xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể HIV là dương tính, có nghĩa là trong cơ thể bạn có kháng nguyên và/hoặc kháng thể chống lại virus HIV. Điều này đồng nghĩa rằng bạn có thể đang nhiễm virus HIV.
c. Cách đọc kết quả xét nghiệm PCR
Kết quả xét nghiệm PCR thường cho ra kết quả để nhận biết mức độ nhiễm trùng HIV trong máu của người bệnh. Sau khi thực hiện xét nghiệm PCR sẽ cho ra một bản sao của virus HIV trong mẫu. Nếu như kết quả cho thấy lượng bản sao cao thì rất có thể người bệnh đã nhiễm virus HIV và ngược lại. Ngoài ra, để kết quả xét nghiệm mang tính chính xác cao thì người bệnh cũng cần thực hiện thêm các loại xét nghiệm bổ sung khác để có thể chắc chắn về kết quả có đang nhiễm bệnh hay không.
Chi phí xét nghiệm HIV giá bao nhiêu?
Chi phí xét nghiệm HIV giá bao nhiêu là câu hỏi mà rất nhiều người bệnh quan tâm. Theo khảo sát của chúng tôi thì mức chi phí xét nghiệm HIV tại các cơ sở y tế trên địa bàn Hà Nội dao động từ 500.000 VNĐ trở lên, còn riêng xét nghiệm PCR là khoảng 2.500.000 VNĐ trở lên. Ngoài ra, chi phí xét nghiệm HIV giá bao nhiêu còn tăng hoặc giảm do các yếu tố ngay dưới đây:
Phụ thuộc vào loại xét nghiệm: Mỗi một loại xét nghiệm sẽ có một mức giá khác nhau, tùy thuộc theo nhu cầu và khả năng kinh tế của người bệnh. Nếu phương pháp xét nghiệm càng phức tạp, càng hiện đại thì chi phí sẽ càng cao, nhưng nó cũng đem lại hiệu quả chính xác tuyệt đối.
Cơ sở y tế lựa chọn: Chi phí xét nghiệm HIV ở mỗi một cơ sở y tế mà người bệnh lựa chọn cũng sẽ khác nhau. Giá xét nghiệm ở bệnh viện công lập sẽ khác với giá xét nghiệm ở phòng khám tư nhân, nhưng cũng không quá chênh lệch. Điều quan trọng là người bệnh cần lựa chọn một cơ sở y tế thật uy tín để thực hiện.
Bảo hiểm y tế: Trong trường hợp người bệnh có bảo hiểm y tế thì có thể tiết kiệm được một phần chi phí xét nghiệm HIV. Nhưng không phải cơ sở y tế nào cũng có xét nghiệm theo bảo hiểm, vì thế mà người bệnh cần tìm hiểu chi tiết trước khi lựa chọn xét nghiệm ở đâu.
Chính sách và ưu đãi đặc biệt: Hiện nay, tại các địa chỉ phòng khám bệnh xã hội tư nhân thường có rất nhiều ưu đãi hấp dẫn, kèm theo nhiều gói khám bệnh xã hội khuyến mãi. Thế nên xu hướng lựa chọn xét nghiệm HIV tại các phòng khám ngày càng được ưu tiên, vừa tiết kiệm chi phí, vừa nhanh chóng và vừa bảo mật.
Một số yếu tổ ảnh hưởng khác: Chi phí xét nghiệm HIV còn có thể ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như chi phí đi lại, chi phí thăm khám ban đầu hay chi phí thực hiện các xét nghiệm hỗ trợ khác. Hoặc là chi phí điều trị khi người bệnh có mắc virus HIV.
Một số lưu ý trước khi xét nghiệm HIV
Để thực hiện xét nghiệm HIV đem lại kết quả chính xác cao, tránh trường hợp tiền mất tật mang thì người bệnh hãy lưu ý một số điều sau đây:
Thời điểm xét nghiệm: Nên chọn thời điểm phù hợp để xét nghiệm, không quá sớm hoặc quá muộn sau khi có nguy cơ tiếp xúc với virus HIV. Người bệnh nên chờ ít nhất 3 tuần sau khi có nguy cơ nhiễm HIV để xét nghiệm kháng thể hoặc kháng nguyên/kháng thể. Bạn cũng nên xét nghiệm HIV ít nhất một lần nếu bạn có nguy cơ cao bị nhiễm HIV, như quan hệ tình dục không an toàn, sử dụng chung kim tiêm, hoặc có triệu chứng sớm của HIV
Phương pháp xét nghiệm: Nên tìm hiểu kỹ về bệnh HIV và các phương pháp xét nghiệm, để có thể chọn loại xét nghiệm phù hợp với tình trạng của mình và hiểu được ý nghĩa của kết quả xét nghiệm. Người bệnh nên tìm hiểu trước về những loại xét nghiệm HIV trước khi đi xét nghiệm trực tiếp.
Địa chỉ xét nghiệm: Cần lựa chọn xét nghiệm ở các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ và nhân viên chuyên môn cao, có thiết bị hiện đại và đảm bảo vệ sinh an toàn. Bạn cũng nên yêu cầu được tư vấn trước và sau khi xét nghiệm, để có thể biết cách phòng ngừa và điều trị HIV hiệu quả.
Lưu ý khi đọc kết quả: Cần đọc kết quả xét nghiệm HIV một cách cẩn thận và hiểu rõ ý nghĩa của chúng. Nếu kết quả âm tính, bạn vẫn có thể bị nhiễm HIV trong thời gian ổ ẩn. Nếu kết quả dương tính, bạn cần được tư vấn và điều trị sớm theo đúng hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ đề ra.
Chăm sóc sau xét nghiệm: Với những trường hợp có kết quả dương tính với HIV thì cần thảo luận để được tư vấn điều trị từ bác sĩ, tuyệt đối không được trốn tránh mà tìm cách điều trị tại nhà. Còn nếu âm tính thì cần theo dõi thêm, có những cách phòng tránh kịp thời hoặc là chú ý thời gian để đi xét nghiệm lại.
Xét nghiệm HIV ở đâu tốt? - Phòng khám bệnh xã hội Hưng Thịnh
Ngoài tất cả những vấn đề liên quan đến xét nghiệm HIV ở trên thì một câu hỏi nữa mà nhiều người bệnh còn thắc mắc rằng không biết xét nghiệm HIV ở đâu tốt. Nếu chưa biết xét nghiệm HIV ở đâu tốt thì người bệnh có thể đến ngay phòng khám bệnh xã hội Hưng Thịnh tại địa chỉ mặt đường lớn số 380 Xã Đàn, Đống Đa, Hà Nội. Xét nghiệm HIV tại phòng khám Hưng Thịnh nổi bật với những ưu điểm sau:
- Phòng khám có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi về tay nghề, kiến thức chuyên môn vững và rất nhiều năm kinh nghiệm nên khám xét nghiệm rất chuẩn xác.
- Cơ sở hạ tầng của phòng khám bệnh xã hội Hưng Thịnh khang trang, rộng rãi và rất tiện nghi nên tạo cảm giác thoải mái, an tâm cho người bệnh.
- Cơ sở vật chất hiện đại, tiên tiến, các máy xét nghiệm bảo đảm chính xác nên kết quả cho ra nhanh chóng và rất hiệu quả.
- Quy trình khám xét nghiệm rất nhanh chóng, không cần chờ đợi lâu, có thể xét nghiệm ngay khi làm thủ tục xong nên rất tiết kiệm thời gian.
- Đa dạng các phương pháp xét nghiệm HIV, người bệnh hoàn toàn có thể lựa chọn theo nhu cầu và khả năng kinh tế của bản thân.
- Chi phí xét nghiệm HIV chỉ dao động từ 250.000 VNĐ, kèm theo rất nhiều ưu đãi hấp dẫn khi đăng ký sớm nên tiết kiệm được nhiều chi phí cho người bệnh.
- Độ bảo mật thông tin tuyệt đối nên vô cùng an toàn, người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm lựa chọn phòng khám Hưng Thịnh là địa chỉ xét nghiệm HIV của mình.
- Thời gian khám xét nghiệm linh hoạt, ngoài giờ hành chính theo khung giờ từ 8h00 đến 20h00 hàng ngày, kể cả buổi trưa nên rất thuận tiện cho người bệnh sắp xếp thời gian đi xét nghiệm sớm.
- Mọi người cũng có thể tìm hiểu thêm về các dịch vụ y tế khác cũng như thông tin chi tiết về phòng khám qua bài viết Review phòng khám đa khoa Hưng Thịnh nhé!
Xét nghiệm HIV từ A - Z: quy trình, chi phí và các lưu ý cần biết là toàn bộ những thông tin có trong bài viết này. Hy vọng với những thông tin này thì người bệnh đã có thêm những kiến thức cần thiết trong quá trình tìm hiểu về xét nghiệm HIV khi có nhu cầu thực hiện. Nếu còn thắc mắc cần được tư vấn, vui lòng liên hệ ngay tới số điện thoại 0328.401.804 để được kết nối giải đáp từ bác sĩ chuyên khoa của phòng khám Hưng Thịnh.
Các thông tin bệnh lý trên website chỉ dành cho mục đích tham khảo, tra cứu và không thay thế cho việc chuẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Phòng Khám Đa Khoa Hưng Thịnh khuyến cáo quý độc giả cần tuyệt đối tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa và nhân viên y tế.